Ο Ρόλος του Σύγχρονου Λιμανιού και η Οικονομική Επίδραση του στην Τοπική Κοινωνία

Παρεμβάσεις λιμένα Μυτιλήνης

Πρόλογος

ΛΙΜΕΝΕΣ-ΚΟΜΒΟΙ ΕΠΟΙΚΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Κάθε λιμένας, έχοντας ως προορισμό την εξυπηρέτηση της ναυτιλίας, καθίσταται σημείο-κόμβος επικοινωνίας μεταξύ των κοινωνιών που κατοικούν μόνιμα σε στεριές που βρέχονται από θάλασσα.

Ομολογουμένως το επίπεδο επικοινωνίας που επιτυγχάνεται μεταξύ των κοινωνιών, ομοίως μεταξύ των μελών μιας κοινωνίας, είναι πρωταρχικά καθοριστικό για την ανέλιξη της οικονομίας και του πολιτισμού που αναπτύσσεται. Αντιθέτως, αποδεικνυόμενης της καθοριστικής αναγκαιότητας, η έλλειψη ή η απώλεια δυνατότητας επικοινωνίας επιφέρει την απομόνωση του ατόμου, αντιστοίχως της κοινότητας, μαζί με τα συνεπαγόμενα δεινά της στασιμότητας και της οπισθοδρόμησης, που νομοτελειακά καταλήγουν στην παρακμή.

 Μέχρι σήμερα η εσωστρέφεια της πολιτικής των οργανισμών λιμένων δεν έδινε προοπτικές ανάπτυξης στην τοπική κοινωνία.

  Το θαλάσσιο εμπόριο και η ακτοπλοία αποτελούσε ανέκαθεν σημαντικό κλάδο για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Η εκτεταμένη ακτογραμμή και μεγάλος αριθμός νησιώντης χώρας, συνεπάγονται και μεγάλο   αριθμό λιμένων. Έχουν καταγραφεί περίπου 900 λιμένες. Αυτή η ιδιαιτερότητα σε συνδυασμό με την εποχικότητα της ζήτησης για ακτο-πλοϊκές υπηρεσίες και την ανάγκη διατήρησης στοιχειώδους πληθυσμού στα μικρότερα νησιά για εθνικούς λόγους, επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τις θαλάσσιες μεταφορές (Υπου-ργείο Ναυτιλίας 2013 ) . Πολλοί λιμένες της χώρας, εκτός από την διατήρηση της εθνικής συνοχής εξυπηρετούν & την κυριότερη οικονομική δραστηριότητα στην τοπική κοινωνία.                                                        Γενικότερα, το κάθε λιμάνι είναι ένας οργανισμός με τη δική του σχετική αυτονομία αλλά και την ταυτόχρονη σύνδεση με την πόλη, αναπτύσσοντας έντονους δεσμούς εξάρτησης και στενές λειτουργικές σχέσεις. Έτσι, θα πρέπει ευθύς εξαρχής να προκαθορίσουμε τι είναι το σύμπλεγμα Λιμάνι – Πόλη, είτε αυτή αφορά τερματικό επιβατών (home – port),  εξειδικευμένο λιμενικό σταθμό κρουαζιέρα, λιμένο ς σκαφών αναψυχής ακτοπλοΐας κλπ). Αν κάνουμε μία σχετική ομαδοποίηση των Λιμένων θα δούμε ότι κάθε λιμάνι έχει ένα δικό του διαφορετικό χαρακτήρα με αποτέλεσμα την αλληλένδετη εξάρτηση του με την Πόλη.

  Δράσεις Λιμένων 

Στα  πλαίσια της παγκοσμιοποιημένης ελεύθερης οικονομίας, προστίθενται νέες λιμενικές  λειτουργίες με ιδιαίτερα  χαρακτηριστικά σχήματα. Οι λιμενικές  δραστηριότηρες  συνδέονται  στενά με τα οικονομικά οφέλη  προς την πόλη και τηντοπική κοινωνία που διαθέτει το λιμάνι.  Με σωστές δράσεις το λιμάνι μπορεί να καταστεί θετικός συντελεστής ανάπτυξης της Πόλης που το περιβάλλει προς όφελος της τοπικής κοινωνίας.

Τι πρέπει να κάνουν τα τουριστικά λιμάνια και οι Μαρίνες  

Τα ελληνικά λιμάνια  πρέπει να αναπτύξουν  επαρκείς υποδομές για να μπορούν να  φιλοξενούν κρουαζιερόπλοια, συνέδρια, σκάφη Αναψυχής, εμπορικών και μεταφορών. Για την ανάπτυξη αυτων των υποδομών αλλα και για την διαχείρηση τους  και την προσφορά των απαιτουμένων υπηρεσιών στις εταιρείες και τους επιβάτες, χρειάζονται  αφενός πηγές χρηματοδότησης για τις απαραίτητες επενδύσεις και αφετέρου εμπειρία διαχείρησης με Συμβούλους – Γνώστες του αντικειμένου. Σε ευρύτερο επίπεδο κρίνονται απαραίτητες πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις για να έρθουν ευκολότερα ιδιωτικές επενδύσεις στα λιμάνια, για τον εκσυγχρονισμό τους μέσα στα πλαίσια του επωφελούς τοπικού συμφέροντος.

Ο Ρόλος των Μελετών & η Οικονομική επιρροή στην Κοινωνία  

Στο παρελθόν τα λιμάνια έδρασαν ως πόλοι έλξης για την εγκατάσταση και την ανάπτυξη της βιομηχανίας. Αναπτύψθηκαν κλάδοι που έφταναν φθηνά και μαζικά  στα λιμάνια. Στην περίοδο 1960-1980 τα λιμάνια είχαν μεγάλη ανάπτυξη και δημιουργήθηκαν πολλές θέσεις απασχόλησης. Μετά το 1980 επικράτησαν παγκοσμίως οι μεταφορές με εμπορευματοκιβώτια. Τα φορτία αυτά παραμένουν στο λιμάνι με στόχο την μεταφορά τους σε συδιασμό των νέων τεχνολογιών και τα logistics με αποτέλεσμα τη σταδιακή παρακμή και την υποβάθμιση των παραδοσιακών λιμανιών σε αντιδιαστολή για αυτά ως τουριστικοί προορισμοί. Τα  λιμάνια επανασχεδιάζονται σήμερα απο Πολεοδόμους Αρχιτέκτονες, Λιμενολόγους, Οικονομολόγους, Συγκοινωνιολόγους, Περιβάλλοντος με βάση τις σύγχρονες απαιτήσεις τους αντιμετωπίζοντας το παρόν και σχεδιάζοντας το μέλλον. Μπορούμε πλέον τώρα να μελετήσουμε τη σχέση Λιμένα-Πόλης με την ανάπτυξη των θαλάσσιων δραστηριοτήτων, μετά μάλιστα απο τον νόμο 4938/2022713. Ο επανασχεδιασμός του Λιμένα επηρεάζεται απο τη λειτουργία του σε σχέση με την Πόλη. Η αποκατάσταση του  εγκαταλελειμμένου Λιμενικού Αποθέματος πραγματοποιείται με την χρήση συμβατών δραστηριοτήτων που προσφέρουν  περισσότερες  θέσεις εργασίας και αύξηση των εισοδημάτων όπως χρήσεις Ανάκαμψης, Πολιτισμού, Τουρισμού κ.α.  Μερικά κτίρια ανακαινίζονται ως σημαντικά μνημεία της πόλης και φιλοξενούν καινούργιες χρήσεις από αυτές για τις οποίες κτίστηκαν. Τα κτίρια αυτό φιλοξενούν χρήσης άμεσες και προσπαθούν να προβάλουν εξυγιασμένο περιβάλλον για την πόλη. Θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν τη κοινωνική διαστρωμάτωση του πληθυσμού. Ο σύγχρονος μελετητής πρέπει με τις παρεμβάσεις του να ενισχύει την συνοχή του Λιμένα-Πόλης με ήπιες στρατηγικές παρεμβάσεις ώστε αυτές να δημιουργούν καλύτερες περιβαλλοντικές συνθήκες στην Πόλη – Λιμένα με ποιότητα και αισθητικές. Μουσεία, κτίρια με ναυτικές χρήσεις, συνεδριακά κέντρα τοποθετούνται στην ακτογραμμή και κατασκευάζονται κάτω από εξελιγμένο αρχιτεκτονικό πλάνο. Η νέα ταυτότητα του λιμανιού ευνοεί την εγκατάσταση εταιρειών, τραπεζών, επιχειρήσεων και γραφείων. Η παγκοσμιοποίηση μετατρέπει τα λιμάνια σε οικονομικά κέντρα. Ουσιαστικά αυτός είναι ο βαθύτερος στόχος των αναπλάσεων, πέρα από την τοπική ανάπτυξη και την περιβαλλοντική αναβάθμιση. Η προσέλκυση επενδύσεων και επιχειρηματικών κλάδων δίνει στο λιμάνι ένα νέο οικονομικό ρόλο.

Στοχεύοντας στην καλύτερη ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού με                        παρέμβαση στους λιμένες Μυτιλήνης και Πέτρας.  Λίγα λόγια για το νησί που μας φιλοξενεί.

9-10-25